Thực hư việc tuyến Metro số 1 Bến Thành – Suối Tiên sắp đưa vào hoạt động?

Dự án tuyến metro số 1 Bến Thành Suối Tiên được triển khai xây dựng từ năm 2012 với tổng vốn đầu tư hơn 43.700 tỉ đồng. Với rất nhiều từ ga ngầm đến trên cao đang dần về đích sau nhiều năm thi công, dự án đang được tiếp tục xây dựng và dự kiến sẽ đưa vào vận hành thương mại vào quý IV/2023.

SƠ LƯỢC VỀ TUYẾN METRO SỐ 1 BẾN THÀNH – SUỐI TIÊN

Dự án tuyến Metro Số 1 (hay còn được gọi là tuyến Metro số 1 Bến Thành – Suối Tiên) đã được phê duyệt lần đầu tiên vào năm 2007, khởi công vào năm 2008 với tổng mức đầu tư hơn 17.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, đến năm 2011, dự án được điều chỉnh lên hơn 47.000 tỷ đồng, tăng thêm 30.000 tỷ đồng so với dự tính.Trong đó, vốn vay từ Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) với hơn 41.800 tỷ đồng, còn lại là vốn ngân sách thành phố.

Đây là dự án tuyến đường sắt đô thị thuộc hệ thống Đường sắt đô thị TP. Hồ Chí Minh, hiện tại đang được xây dựng và dự kiến sẽ đưa vào vận hành thương mại vào quý IV/2023. Tuyến đường sắt này có tổng chiều dài khoảng 19,7 km với 2,6 km đi ngầm và 17,1 km đi trên cao; đi qua 14 ga gồm 3 ga ngầm và 11 ga trên cao.

Hướng tuyến của tuyến này là từ Trạm Bến Thành (tại Quảng trường Quách Thị Trang) – Trạm Lê Lợi – Trạm Nguyễn Siêu – Trạm Ngô Văn Năm – Trạm Tôn Đức Thắng – Trạm Ba Son – Trạm Nguyễn Hữu Cảnh – Trạm Văn Thánh – Trạm Điện Biên Phủ – Trạm cầu Sài Gòn – Trạm xa lộ Hà Nội và kết thúc tại Depot Long Bình, TP. Thủ Đức (Quận 9 cũ) với depot diện tích 20 hecta. Màu biểu trưng của tuyến Metro Số 1 này là màu đỏ thẫm.

Tuyến này được định hướng sẽ kéo dài từ ga Suối Tiên đến Bình Dương và đến TP. Biên Hòa, Đồng Nai trong thời gian không xa. Dự án bao gồm 04 gói thầu chính:

Gói CP1: Xây dựng đoạn đi ngầm: gồm 02 gói thầu:
+ Gói CP1a: Từ Ga trung tâm Bến Thành – ga Nhà hát Thành phố, bao gồm nhà ga ngầm Bến Thành và đoạn hầm Metro dài 515m.
+ Gói CP1b: Từ ga Nhà hát TP – ga Ba Son, gồm 02 nhà ga ngầm và đoạn hầm Metro dài 1.315m
Gói CP2: Xây dựng đoạn đi trên cao và depot: dài 17,1km từ ga Ba Son đến địa bàn tỉnh Bình Dương.
Gói CP3: Mua thiết bị cơ điện, toa xe, đường ray và bảo dưỡng.
Gói CP4: Hệ thống công nghệ thông tin dành cho Văn phòng Công ty Khai thác vận hành.

Xem thêm về hạ tầng khu Đông TPHCM: Đẩy mạnh khép kín đường Vành Đai 2 giai đoạn 2022-2023

TIẾN ĐỘ TUYẾN METRO SỐ 1 VÀ THỰC HƯ VIỆC SẮP ĐI VÀO HOẠT ĐỘNG CHÍNH THỨC

Ban Quản lý đường sắt đô thị TP. Hồ Chí Minh (MAUR) cho biết, đến nay tiến độ của toàn dự án tuyến Metro số 1 Bến Thành Suối Tiên đã đạt 91,8%.

Cập nhật tiến độ tuyến Metro số 1 Bến Thành Suối Tiên

Trong đó, gói thầu CP1a (từ ga trung tâm Bến Thành và ga Nhà hát Thành phố) đạt gần 97%, gói thầu CP1b (từ ga Nhà hát Thành phố đến ga Ba Son) đạt 99,64%, gói thầu CP2 (đoạn đi trên cao đến depot Long Bình) đạt 95,87% và gói thầu CP3 (mua sắm trang thiết bị, vật tư và bảo dưỡng) đạt 82,26%.

Bên cạnh đó, 11 nhà ga trên cao bao gồm: Văn Thánh, Thảo Điền, An Phú, Tân Cảng, Rạch Chiếc, Bình Thái, Phước Long, Thủ Đức, Suối Tiên, Khu công nghệ cao, Bến xe Miền Đông mới cũng đang tích cực được thi công, hoàn thiện các hạng mục còn lại. Về xây dựng cơ bản, các ga trên cao đã được hoàn thành và đang triển khai trang trí hoàn thiện và lắp đặt các thiết bị.

Hồi cuối tháng 08/2022, MAUR cũng đã cho chạy thử đoàn tàu metro lần đầu tiên tại depot Long Bình, TP. Thủ Đức. Đoàn tàu đã được vận hành và chạy thử khu vực nội bộ trên đường ray trong depot. Đây cũng chính là sự kiện đánh dấu một cột mốc mới trong quá trình triển khai dự án.

Theo MAUR, suốt 2 năm qua, dự án đã chịu nhiều tác động từ dịch COVID-19 nhưng tập thể đơn vị và các nhà thầu đã hết sức nỗ lực phối hợp chặt chẽ trong công tác thi công dự án và đã đạt được các cột mốc như: nhập khẩu 17 đoàn tàu vào Việt Nam; thi công lắp đặt thiết bị hệ thống cung cấp điện; thi công hệ thống đường ray; thi công hệ thống tiếp điện trên cao,…

Trong thời gian tới đây, nhà thầu thuộc gói thầu số 3 – Nhà thầu Hitachi (mua sắm thiết bị cơ điện, đường ray, đầu máy toa xe và bảo dưỡng) sẽ tiếp tục triển khai cấp tốc hoàn chỉnh tất cả các hệ thống hệ thống còn lại như viễn thông, tín hiệu và các thiết bị ở OCC để tiến hành thử nghiệm trên toàn tuyến metro.

Toàn bộ 17 đoàn tàu của tuyến Metro số 1 Bến Thành Suối Tiên sẽ chạy thử trước ở depot, khi đã đảm bảo đủ điều kiện mới được chuyển lên tuyến chính thử nghiệm. Vào cuối năm nay sẽ cho tàu thử nghiệm ở đoạn trên cao khoảng 4km từ depot Long Bình đến ga Suối Tiên (TP. Thủ Đức – Quận 9 cũ). Sau đó, tất cả các tàu sẽ được chạy thử trên toàn tuyến và khai thác thương mại vào cuối năm 2023.

Trước đó, ngày 27/07, trong chuyến khảo sát tuyến Metro số 1 cùng đoàn công tác, Thủ tướng Phạm Minh Chính đưa ra đề nghị các bên liên quan hoàn thành dứt điểm, thúc giục các bộ, ngành, cơ quan vào cuộc giải quyết cụ thể các khó khăn, vướng mắc mà dự án đang gặp phải.

Đề nghị UBND TP. Hồ Chí Minh đẩy mạnh nghiên cứu tăng cường công tác khai thác không gian ngầm tại khu vực các ga tàu, đặc biệt là ga Bến Thành – nơi kết nối 4 tuyến Metro theo quy hoạch và xây dựng, nhanh chóng phát triển khu vực này với tầm nhìn dài hạn và tránh ùn tắc.

Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng đề nghị Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) nghiên cứu và xem xét về vốn, cùng với phía Việt Nam tổng kết kinh nghiệm được đút kết từ dự án này để tiếp tục hỗ trợ triển khai các tuyến metro khác tại TP. Hồ Chí Minh. Trong tương lai không xa, tuyến Metro số 1 sẽ chính thức được đưa vào hoạt động và mang đến 1 bộ mặt đô thị hiện tại và văn minh hơn của TP. Hồ Chí Minh.